Tefhimul Kuran Mevdudi Tefsiri

MEVLANA SEYYİD EBU'L - A'LA MEVDUDİ

(Bu yazı Meryem Cemilenin ''who is Mavdoodi''(lahore, 1973) adlı eserinden derlenmiştir)

Daha önceki bütün İslâmî uyanış hareketleri ya çok düzensiz ve başıbozuktular veya günümüzde de olduğu gibi sindirilmiş durumdaydılar; yani kısaca hedeflerine ulaşmada başarılı olamamışlardı. Bugünün dünyasında hâla kuvvetli ve faal olan uluslararası öneme sahip İslami hareketlerden birisi de Pakistan'daki Cemaat-i İslamî hareketidir. Bu hareket, tüm kötü şartlara rağmen varlığı ve muhafazasını Mevlana Seyyid Ebu'l A'la Mevdudi'ye borçludur.

Mevdudi, Hacc Muiniddin Ecmerî yoluyla öğretileri Hint-Pakistan bölgesine ulaşan Çiştî tarikatının kurucusu Hacc Kutbuddin Mevdudi Çişti'nin soyundan gelen bir ailenin oğlu olarak 25 Eylül 1903'de Haydarabad-Deccan'daki Avrangabad'da doğdu. Ailesinin ayrıca, Hindistan'a Muhammed bin Kasım'la birlikte geldiği söylenen hadis ravisi Mevdud'un nesebinden olduğu da söylenir. Doğumundan üç sene kadar önce, bir derviş babasını ziyaret ederek Allah'ın ona kendisini tamamen iman davasına adayacak bir evlat bağışlayacağını söyledi. Mevlana Mevdudi'nin babası bir İngiliz taraftarıydı, ama Sir Seyyid Ahmet Han'la ayn aileden olmasına ve Aligarh'da eğitim görmüş olmasına rağmen, hayatının daha sonraki yıllarında, İngiliz yönetiminin ve destekleyicilerinin büyüsünden giderek kurtuldu. Batı medeniyetinden soğumuş birisi olarak, çocuklarını İngiliz okullarına göndermeğe razı olmadı, onların evde Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizce dersleri almalarını sağladı. Mevdudi, henüz onaltı yaşında babasını kaybedince 1920 lerde hayatını gazeteci olarak kazanmaya başlayacaktı. 

Kısa bir süre Japalbur'da muhabir, daha sonrada yerel bir gazete olan Taj'da editör olarak çalıştı. Aynı yıl Delhi'ye giderek, Cemiyeti Ulema-i Hindin yayın organı olan el-Camia'da yardımcı editör olarak çalıştı. Hastalandığı 1927 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Hastalığı onu Avrangabad'daki evlerine dönmeye mecbur bıraktı, ve bilâhere Haydarabad'a giderek, o günden beri onun adıyla tanınan aylık Tercüman-ul Kur'an'ın yayınına başladı.

Ocak 1938'de, Allame Muhammed İkbal'in daveti üzerine İslam hukukunun diriltilmesi konusunda çalışmak için Pencap'a giderek, bir cami ve birkaç evden oluşan Gurdaspur yöresinde yerleşti. Daha sonra bu binalar Darus-Selam Akademisi oldu. Nisan ayında İkbal vefat etti; Mevlana Mevdudi Aralık'ta Lahor'a giderek İslam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde ücret almadan Dekan olarak çalıştı. Bir sene sonra, yöneticiler para vermekte ısrar ettiler, ama görüşlerini anlatma konusunda hiç bir sınırlamayı kabul etmediğinden bu görevden ayrılarak yazı hayatına ve vaazlarına devam edeceği Dâru's-Selâm Akademisine geri döndü. 1941'de ise Cemaat-i İslami'yi kurdu ve bundan sonra hayatını tamamen hareketinin geleceğine adadı.

Mevlana Mevdudi kendi kendini eğitmiş bir insandır. Onyedi yaşında daha çocuk sayılacak bir yaşta iken bile meselâ Hind kıtasında yaygın olan Hilafet Hareketine eğildiğinde, bu hareketi körü körüne takip etmeyecek eleştirici bir zekaya sahipti. 



Kutlu İslam yolunda çok çetin ve sıkıntılı mücadelelerden sonra bu mübarek insan 22 Eylül 1979 günü, 77 yaşında iken bütün İslâm alemini büyük üzüntüye boğarak bu fani alemden göçtü. Allah (c.c.) ona Rahmet etsin.